De EDSS-schaal wordt gebruikt om de mate van de beperkingen bij MS te beoordelen. In 1983 ontwikkelde John Kurtzke, een Amerikaanse neuro-epidemioloog en hoogleraar neurologie, dit hulpmiddel. Sindsdien is het één van de belangrijkste instrumenten in klinische studies en de dagelijkse praktijk om de ernst van MS en de progressie ervan te meten. De EDSS-schaal kijkt naar het functionele systeem van een persoon met MS op basis van zijn of haar fysieke mobiliteit en neurologische functies. Dat functioneel systeem bepaalt natuurlijk ook of personen met MS nog héél actief of net veel minder actief kunnen functioneren. De schaal loopt van nul tot tien, waarbij nul staat voor geen beperkingen en tien voor overlijden door MS. Hoe hoger het getal, hoe ernstiger de beperkingen. Er wordt telkens gekeken naar het vermogen van personen met MS om dagelijkse activiteiten aan te vatten en de mate van hun mobiliteit.
EDSS - Expanded Disability Status Scale
Actief zijn gaat hand in hand met wat je als persoon met MS nog allemaal kunt. Eén van de meest gebruikte instrumenten om de neurologische functie van personen met MS te evalueren is de EDSS-schaal of de Expanded Disability Status Scale. Deze schaal is vooral gericht op het fysieke vermogen van personen met MS.
Wat is de EDSS-schaal?
Hoe wordt de EDSS-schaal gemeten en wat gebeurt er vervolgens mee?
Meestal voert de neuroloog een klinische evaluatie uit op basis van de EDSS-schaal. De arts onderzoekt de patiënt op verschillende gebieden, zoals mobiliteit, kracht, coördinatie en balans ... Vervolgens kan de EDSS-schaal gebruikt worden om de effectiviteit van de MS-behandeling te evalueren. De schaal maakt het voor artsen en onderzoekers mogelijk om veranderingen in de functionele systemen van een persoon met MS gedurende een hele tijd te volgen. Dat is belangrijk voor het evalueren van nieuwe therapieën en behandelingen.
Schaal van indeling
- 0.0: Geen klachten, normaal neurologisch onderzoek
- 1.0: Geen beperkingen, maar minimale signalen in één functioneel systeem.
- 2.0: Minimale beperking in één functioneel systeem.
- 3.0: Matige beperking bij één functioneel systeem of lichte beperking bij drie of vier functionele systemen. Persoon is nog volledig ambulant.
- 4.0: Persoon is volledig ambulant zonder hulp en is het grootste deel van de dag bezig, ondanks zijn beperkingen.
- 5.0: Beperkingen hebben impact op volledige dagelijkse leven, zoals een volledige dag werken zonder speciale aanpassingen.
- 6.0: Persoon heeft hulpmiddel of ondersteuning nodig zoals stok, kruk, brace ...
- 7.0: Persoon is aangewezen op een rolstoel.
- 8.0: Persoon is grootste deel van de dag aan bed, stoel of rolstoel gebonden, maar kan nog uit bed komen.
- 9.0: De persoon is totaal hulpeloos en bedlegerig, maar kan nog communiceren en eten.
- 10.0: Overlijden als gevolg van MS
De beperkingen van EDSS
EDSS heeft echter ook beperkingen. Het is een erg waardevol instrument dat informatie biedt over het fysieke vermogen van een persoon met MS, maar cognitieve functies, vermoeidheid en psychologische aspecten worden hiermee niet beoordeeld. En net die aspecten zijn ook belangrijk om mee te nemen in een holistische en effectieve zorgstrategie voor een persoon met MS.