Symptomen van MS

Ataxie is een symptoom dat voorkomt bij Personen met Multiple Sclerose (PmMS). Bij ataxie is de coördinatie van bewegingen verstoord, wat kan leiden tot problemen met lopen, je balans, fijne motoriek of spraak. Net zoals tremor (trillen of beven) ontstaat ataxie door schade aan de kleine hersenen (cerebellum) of de zenuwbanen die hiermee verbonden zijn.

Bij MS kan ataxie zich uiten in bijvoorbeeld een wankele gang, trillende bewegingen (tremor) of moeite met gerichte handelingen zoals schrijven of eten. Dit kan het dagelijkse leven behoorlijk beïnvloeden.

Wat kun je doen?

Ataxie genezen, kan niet, maar er zijn wel manieren om ermee om te gaan. Zo kunnen kinesitherapie en ergotherapie helpen om je balans en coördinatie te verbeteren of te compenseren. Ook kunnen hulpmiddelen de nodige ondersteuning bieden. 

MS-letsels in de hersenen of het ruggenmerg kunnen leiden tot blaas- of darmproblemen waardoor ze een enorme invloed hebben op de levenskwaliteit. Verschillende problemen zijn mogelijk: 

• incontinentie: moeite om urine of stoelgang op te houden
• moeite om te kunnen plassen (retentie) of onvolledig leegplassen
• obstipatie of verstopping
• diarree 

Het is niet voor iedereen even gemakkelijk om over deze problemen te spreken, maar het is belangrijk dat je er niet mee blijft zitten. Praat erover met je arts, zodat je – moest het nodig zijn – doorverwezen kan worden naar een uroloog of gastro-enteroloog. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier! 

Cognitieve problemen of problemen van het denkvermogen komen bij ongeveer de helft van de personen met MS voor. Deze klachten duiken vaak al vroeg op na de diagnose. Dat komt doordat de hersenen minder ‘reserve’ hebben door de verschillende letsels. Normale en dagdagelijkse dingen vragen bijgevolg veel meer energie van het denkvermogen, waardoor personen met MS ook sneller vermoeid geraken. Klachten die vaak voorkomen, zijn:

• ‘brain fog’ of hersenmist
• concentratieproblemen
• moeite met onthouden
• moeite met multitasking
• moeite met het verwerken van informatie

Psychologische opvolging en cognitieve revalidatie kunnen helpen en soms wordt er ook een behandeling met medicatie geprobeerd. Een multidisciplinaire aanpak – op zowel fysiek, emotioneel en cognitief niveau – kan zinvol zijn om zo te streven naar een juiste energiebalans. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!

MS is niet alleen een ziekte die je lichaam fysiek trekt, maar ook een invloed heeft op je mentale welzijn. Emotionele problemen dan ook komen vaak voor en is niets om je over te schamen. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!

Wanneer er schade optreedt aan de hersenen of het ruggenmerg, kan je te maken krijgen met evenwichtsstoornissen. Ook de coördinatie van bewegingen kan wat moeilijker worden, wat het risico vergroot op evenwichtsverlies en vallen. Soms lukt stappen niet meer zo goed en spreekt men van ‘dronkenmansgang’. De controle en coördinatie van hand- en armbewegingen kan verstoord zijn, waardoor de fijne motoriek moeilijker gaat. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!

Personen met MS kunnen te maken krijgen met loop- of gangproblemen. Deze ontstaan doordat MS schade aanbrengt aan de zenuwbanen die instaan voor spierkracht, coördinatie en evenwicht. Bewegen kost dan meer moeite, verloopt minder soepel of voelt onzeker aan.  

Veelvoorkomende klachten bij gangproblemen zijn:

• Moeite met starten of stoppen met lopen
• Een slepend been of voeten die blijven haken
• Minder kracht in de benen
• Stijfheid of spasmen
• Evenwichts- of coördinatiestoornissen
• Vermoeidheid die een invloed heeft op het lopen  

Wat kun je doen bij gangproblemen?  

Als je last hebt van gangproblemen, kan een kinesist helpen om beter te leren bewegen, spierkracht te behouden of hulpmiddelen aan te reiken. Als je hier last van hebt, bespreek je dit best tijdig met je arts of MS-verpleegkundige.  

Personen met MS kunnen gehoorproblemen krijgen, al komt dit in mindere mate voor. Oorsuizen of tinnitus komen echter vaker voor.  

Doofheid of slecht horen

Soms ervaren Personen met MS doofheid of een slechter gehoor. Hierbij valt het gehoor deels of helemaal weg. Dit kan in één of beide oren zijn. Gehoorproblemen bij MS zijn vaak tijdelijk. Na een bepaalde tijd worden de klachten minder of verdwijnen ze. Als je toch last blijft hebben, bespreek je dit best met je arts.  

Oorsuizen of tinnitus

Soms krijgen Personen met MS last van een vervelend geluid in het oor. In dat geval spreken we van oorsuizen of tinnitus. Het is een geluid dat niet van de omgeving zelf komt. Welk geluid men hoort, verschilt van persoon tot persoon. De één hoort een hoge piep of fluittoon, de ander een suizend geluid.  

Tinnitus bij MS ontstaat door problemen in de hersenstam of gehoorzenuw. Geluid dat via het oor binnenkomt, wordt via zenuwbanen naar de hersenen gestuurd. Bij MS kunnen er ontstekingen ontstaan in de gehoorzenuw of hersenstam, wat leidt tot kleine beschadigingen op deze routes. Daardoor raken signalen die van het oor naar de hersenen gaan verstoord, wat leidt tot klachten zoals oorsuizen of een pieptoon.   

Personen met MS kunnen gevoelsstoornissen in hun lichaam ervaren. Dit betekent dat het normale gevoel in de armen of benen verstoord geraakt. Meestal begint het met een vreemd of abnormaal gevoel in een deel van een arm of been. Daarna kan het ook uitbreiden naar andere lichaamsdelen.  

Gevoelsstoornissen uiten zich op verschillende manieren en zijn voor niemand hetzelfde. Klachten die vaak genoemd worden zijn:

• Gevoelsverlies of een dof gevoel
• Tintelingen of een branderig gevoel
• Pijn of een beklemmend gevoel
• Koud of nat aanvoelend lichaamsdeel, zonder dat dat echt zo is

Deze stoornissen kunnen tijdelijk zijn, maar ook langer duren. Hoewel ze meestal niet gevaarlijk zijn, kunnen ze wel erg vervelend zijn.  

Neuritis Optica is een ontsteking van de oogzenuw. Bij een ontsteking van de oogzenuw raakt deze beschadigd en werken de zenuwvezels niet goed meer. Neuritis optica treedt vaak plots op en kan één of beide ogen treffen.  

Typische klachten zijn:

• Vermindering van het zicht (visusdaling)
• Wazig zicht
• Volledig verlies van het zicht
• Kleurveranderingen, met name voor de kleur rood (dyschromatopsie)
• Pijn achter en rond het oog, vooral bij bewegen van het oog
• Zwarte vlekken zien (scotomen)  

Behandeling en begeleiding

Neuritis optica wordt vaak behandeld met corticosteroïden om de ontsteking sneller te laten afnemen. Vervolgonderzoek (zoals een MRI) kan nodig zijn om de link met MS te bevestigen of uit te sluiten. Heb je plots last van verminderd zicht of oogpijn? Dan is het belangrijk dat je contact opneemt met je arts.  

MS kan pijn veroorzaken en ongeveer de helft van de personen met MS heeft daar last van. Er wordt een onderscheid gemaakt in verschillende soorten pijn. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!

MS kan een invloed hebben op seksuele gevoelens en functies. Je hebt minder zin in seks door vermoeidheid, pijn, bewegingsbeperkingen, spierzwakte of incontinentie. Seks zelf kan ook pijnlijker zijn. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!

Problemen met slikken, ook wel dysfagie genoemd, kan voorkomen bij MS. Deze problemen ontstaat doordat MS schade aanricht in de zenuwen die de slikspieren aansturen. Daardoor wordt het coördineren van slikbewegingen moeilijker. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!

Spasticiteit komt regelmatig voor bij MS. Spieren raken gespannen of verkrampen plots, wat dagelijkse handelingen bemoeilijkt en zelfs uw slaap kan verstoren. Dit gebeurt doordat MS schade veroorzaakt aan de zenuwbanen die de spierbewegingen reguleren. Daardoor raakt de samenwerking tussen hersenen, ruggenmerg en spieren verstoord. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!

Bij MS kan spierzwakte of krachtverlies optreden doordat de zenuwen die de spieren aansturen niet meer goed werken. Dit komt door de beschadiging in het centrale zenuwstelsel waar MS de zenuwgeleiding verstoort.  

Niet de spieren zelf worden aangetast of afgebroken, maar de zenuwsignalen komen niet meer goed door, waardoor de spieren minder goed functioneren. Spieren kunnen dan zwakker aanvoelen, stijf worden, trager reageren of minder gecontroleerd bewegen.  

Wat kun je doen bij spierzwakte?  

Kinesitherapie kan helpen om spierkracht en beweeglijkheid zoveel mogelijk te behouden. Ook hulpmiddelen, aangepaste oefeningen en energieverdeling in het dagelijkse leven spelen een belangrijke rol. Soms worden ook medicijnen voorgeschreven om stijfheid te verminderen.  

Personen met MS kunnen last krijgen van spraakproblemen. Deze ontstaan wanneer de zenuwen die de spieren voor spraak en ademhaling aansturen, zijn aangetast. Dit kan het praten moeilijker en vermoeiender maken.  

Bij MS kunnen twee vormen van spraakproblemen optreden: 

• Dysartrie: Hierbij zijn de tong- en mondspieren verzwakt of minder goed te coördineren. Dat maakt het lastig om woorden duidelijk uit te spreken. De verstaanbaarheid neemt af, spreken kan trager of onduidelijker klinken.
• Beperkte ademcontrole: Als de spieren die nodig zijn voor de ademhaling minder goed werken, wordt het moeilijker om krachtig in en uit te ademen. Daardoor kunnen er minder woorden per ademhaling worden uitgesproken. Spreken kost dan veel energie en kan vermoeiend zijn.   

Sommige personen met MS ervaren ook moeite met het vinden van de juiste woorden. Dit is geen spraakprobleem, maar heeft te maken met cognitie. Meer daarover kan je lezen bij ‘cognitieve problemen’.   BoterhaMSessie ‘Hoe kan logopedie helpen bij MS?’ 

Veel personen met MS merken dat hun klachten tijdelijk verergeren bij warmte/koude. Dit wordt ook wel temperatuurgevoeligheid genoemd. Het ontstaat wanneer de lichaamstemperatuur stijgt, bijvoorbeeld door lichamelijke inspanning, warm weer, een warm bad, sauna of zelfs koorts. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!

Tremor of beven zijn herhaalde, kort op elkaar schokkende of schuddende bewegingen van één of meerdere lichaamsdelen. Net zoals ataxie is tremor een gevolg van de aantasting van de kleine hersenen. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!

Vermoeidheid bij MS is het meest voorkomende en meest belemmerende symptoom bij MS. Het komt dan ook voor bij 80% van de personen met MS en heeft een grote impact op het dagelijkse functioneren. Meer lezen over deze symptomen? Klik hier!