Ik voel mij niet fit, beweeg moeilijk of herstel slecht na een inspanning. Bij wie kan ik terecht?
Er zijn verschillende antwoorden mogelijk op je vraag. Hieronder krijg je het overzicht waarmee je aan de slag kan gaan. Toch nog vragen? Contacteer dan de maatschappelijk werker.
Huisarts
Taak van de huisarts
De taak van de huisarts is in eerste instantie aanspreekpunt zijn voor problemen met de gezondheid van zijn patiënten en overzicht te houden over de totale situatie van de patiënt vanuit zijn brede algemeen-medische kennis. Niet zoveel als een arts-specialist, maar voldoende om te weten wanneer iets een kwestie is voor een collega arts-specialist. De huisarts weet in principe meer over de patiënt, diens omgeving en/of gezin dan de andere artsen en zorgverleners waarmee de patiënt in contact komt. De huisarts is zo ook de coördinator van alle benodigde zorg voor de patiënt. Voor een persoon met MS betekent dit concreet dat hij met vragen groot of klein terecht kan bij de huisarts die hem helpt waar mogelijk en voldoende kennis bezit om de persoon met MS indien nodig doorverwijst naar een arts-specialist.
Ben je op zoek naar een huisarts in jouw gemeente? De website van de Orde der Artsen biedt een overzicht van huisartsen in je buurt. Klik op deze link wanneer je op zoek bent naar een huisarts. Kies bij specialisme voor ‘algemene geneeskunde’. Bij elke huisarts in de lijst staan alle contactgegevens vermeld. Ben je op zoek naar een arts-specialist kan je bij specialisme de betreffende benaming kiezen.
Een huisarts zoeken
- een arts in je buurt
- een geconventioneerde arts
- de huisarts van wacht
Ben je op zoek naar een huisarts in jouw gemeente? De website van de Orde der Artsen biedt een overzicht van huisartsen in je buurt. Kies bij specialisme voor ‘algemene geneeskunde’. Bij elke huisarts in de lijst staan alle contactgegevens vermeld. Ben je op zoek naar een arts-specialist kan je bij specialisme de betreffende benaming kiezen.
Wanneer je op zoek bent naar een huisarts of arts-specialist én die gevonden hebt via bovenstaande hyperlink, dan is het soms interessant om te weten of deze al dan niet geconventioneerd is. Dit betekent dat de (huis-)arts de wettelijk vastgelegde tarieven van het RIZIV hanteert. Een niet-geconventioneerde arts, kan vrij zijn honorarium bepalen aangezien de wettelijke terugbetaling begrensd is, waardoor je als patiënt meer zal moeten opleggen. Wanneer je een bepaalde arts gevonden hebt, kan je via de website van het RIZIV controleren of de arts al dan niet geconventioneerd is.
De kans bestaat dat je tijdens het weekeinde of tijdens een feestdag dringend nood heeft aan contact met een huisarts. Via deze link vind je de huisarts van wacht.
Behandelend specialist of MS-verpleegkundige
Klachten zijn uniek voor iedere persoon met MS
De ontsteking kan overal in het centraal zenuwstelsel kan voorkomen. Daarom kunnen de symptomen erg verschillend zijn bij verschillende personen met MS. Ook de ernst van de symptomen, de frequentie van opflakkering en herstel en de reactie op behandeling kunnen erg verschillen. Het ziekteverloop is bij iedereen anders.
In de rubriek 'Meer over MS' worden de meest voorkomende symptomen opgesomd.
Symptomen registreren
Aan heel wat symptomen is wel wat te doen. Probeer klachten (die soms in patronen voorkomen) te herkennen. Wanneer die niet meteen duidelijk zijn, kan je gedurende enkele weken in een boekje (of via een app) de klachten noteren (tezamen met de omstandigheden zoals activiteiten, weersomstandigheden, …). Bezorg deze nota’s aan de huisarts of behandelend arts-specialist zodat hij deze klachten gericht kan behandelen. Wil je een handig hulpmiddel om te registreren hoe MS jouw leven beïnvloedt én deze informatie eventueel delen met een zorgverlener? Klik op deze link om de app vinden.
Sporten en bewegen
Onderzoek naar beweging
Tot voor kort werden personen met MS afgeraden om fysieke inspanningen te leveren, omdat dit zou kunnen leiden tot oververmoeidheid, een toename van klachten en een mogelijk verhoogd risico op een opflakkering. Ook familie en vrienden hebben soms de neiging om zich (over-)beschermend op te stellen en gezamenlijke lichamelijke activiteiten af te bouwen.
Recent wetenschappelijk onderzoek toont evenwel aan dat fysieke inspanningen niet moeten vermeden worden. Integendeel, trainingsprogramma’s kunnen een daling van het algemene vermoeidheidsniveau evenals een stijging in spierkracht, uithouding en functionele capaciteit (bv. wandelafstand) teweegbrengen. Vooral activiteiten die gericht zijn op cardiovasculaire uithouding (wandelen, fietsen, lopen…) zijn aanraders en reeds doelmatig aan een lage intensiteit.
Samen bewegen
Het is natuurlijk belangrijk dat je leert om lichaamssignalen te interpreteren zodat je niet over je eigen grenzen heen gaat. Begeleiding door een MS-deskundige kinesitherapeut is aangewezen om vragen over het soort lichaamsbeweging, de frequentie, de duur en de intensiteit van de beweging te beantwoorden.
Klik hier om meer tips over beweging te raadplegen.
Oefenen in groep maakt het makkelijker om de lichaamsbeweging vol te houden. MS-Liga Vlaanderen voorziet een aantal sportieve en bewegingsactiviteiten vanuit haar vrijwilligerswerking. Je kan de activiteiten raadpleging in de kalender.
Werkre-integratie
De ziekte MS kan er toe leiden dat je je niet zo goed in je vel voelt, dat je bewegingen pijnlijker zijn of dat je na een bezigheid minder vlot opknapt. Daardoor bestaat de kans dat de chronische aandoening invloed heeft op je beroepsactiviteit: het wordt moeilijk om je werkzaamheden nog op dezelfde wijze te kunnen uitvoeren en/of het wordt lastig om jouw aantal werkuren aan te houden. De overheid heeft heel wat maatregelen voorzien die jou kunnen ondersteunen of stimuleren.
- Bij de lokale werkwinkel van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) kan je terecht met vragen over jouw arbeidsbeperking. Zorg zeker voor een medisch attest van de neuroloog. De dienst Gespecialiseerd Team Bemiddeling (GTB) begeleidt mensen met een arbeidsbeperking of gezondheidsproblemen naar een gepaste job. Klik hier voor meer informatie over GTB.
- Als je na een periode van ziekte of afwezigheid het werk terug wil hervatten, kan het zijn dat je aanvoelt dat direct voltijds aan de slag gaan (nog) niet haalbaar is. Daarom bestaat er het systeem van ‘toegelaten arbeid’. Via een geleidelijke wedertewerkstelling kan je eventueel progressief in het normale arbeidsproces ingeschakeld worden. Je blijft arbeidsongeschikt maar je krijgt toestemming om het werk voor een deel te hervatten. Op die manier krijgt je naast het loon van jouw werkgever, via het ziekenfonds een aanvullende uitkering van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV). Om gebruik te maken van dit stelsel moet je in principe minstens één dag ziek zijn én het akkoord hebben van de adviserend geneesheer van jouw ziekenfonds. Klik hier om het aanvraagformulier te raadplegen. Dit formulier moet je uiterlijk op de eerste werkdag die onmiddellijk voorafgaat aan de hervatting bij de adviserend geneesheer van jouw ziekenfonds bezorgd zijn. Een motiverend verslag van jouw neuroloog of arts-specialist kan je best toevoegen bij de aanvraag. Uiteraard moet ook jouw werkgever (als je werknemer bent) akkoord gaan met verminderde werkuren of aangepaste taken. Jouw arbeidsovereenkomst moet dus zeker niet gewijzigd worden in een deeltijdse overeenkomst.
Aanvraag tegemoetkoming zorg
Overzicht
Wanneer MS leidt tot aanhoudende, ernstige klachten en pijn, kan het aangewezen zijn om een tegemoetkoming aan te vragen voor woningaanpassingen, hulpmiddelen of zorgverlening. We zetten hieronder de verschillende aanvraagprocedures op een rijtje:
- Wie ziek is, kan in België rekenen op de federale sociale zekerheid voor de terugbetaling van dokterskosten, medicatie en andere ziektekosten. In het geval je gedurende een lange periode veel zorg nodig hebt, kan je terugvallen op de Vlaamse Sociale Bescherming (VSB) die jou een maandelijks een zorgbudget kan uitkeren. Er zijn drie soorten zorgbudgetten:
- Een zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden (= vroegere zorgverzekering). Klik hier om dit budget aan te vragen.
- Een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood (= vroegere tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden). Klik hier om dit budget aan te vragen.
- Een zorgbudget voor personen met een beperking (= vroegere basisondersteuningsbudget). Klik hier om dit budget aan te vragen.
- Met een parkeerkaart voor personen met een beperking, kan je parkeren op voorbehouden plaatsen, aangeduid met een blauw verkeersbord met een wit pictogram dat een persoon met een beperking in een rolstoel voorstelt. Vaak wordt dit pictogram op het wegdek in het wit gereproduceerd.
Klik hier om een parkeerkaart aan te vragen. - Heb je een laag inkomen, dan heb je rechte op een verhoogde tegemoetkoming voor jouw gezondheidszorgen. Je betaalt dan minder voor deze zorgen (vb. doktersconsultatie, ziekenhuisopname, medicatie). Als je wil weten of je in aanmerking komt voor deze tegemoetkoming.
Klik hier voor info over de verhoogde tegemoetkoming. - Voor eventuele verplaatsingen met het openbaar vervoer kan je een korting genieten bij het Belgische spoorwegnet. Ook De Lijn biedt tickets aan sterk verminderd tarief aan.
Klik hier om de kortingskaart NMBS aan te vragen.
Klik hier om de kortingskaart De Lijn aan te vragen. - Voor personen die last hebben van incontinentieproblemen, is het mogelijk om een tegemoetkoming van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) aan te vragen voor de kosten van absorberend en afschermend incontinentiemateriaal.
Klik hier om een tegemoetkoming voor incontinentiemateriaal aan te vragen. - Indien je dermate veel lichamelijke klachten heeft dat jouw woning ongeschikt of te klein is geworden (bv. bij gebruik van een rollator of een rolwagen), is het mogelijk dat je wil verhuizen. In sommige gevallen is het mogelijk dat je een tegemoetkoming kan krijgen in de huurprijs van de nieuwe huurwoning.
Klik hier om een huursubsidie aan te vragen. - Heb je ernstige moeilijkheden bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten (zoals koken, eten, je wassen, poetsen…)? Dan heb je misschien recht op een integratietegemoetkoming.
Klik hier om de voorwaarden te bekijken of een aanvraag in te dienen. - Kan je door jouw lichamelijke klachten niet gaan werken of kan je maar 1/3 of minder verdienen dan wat een gezond persoon op de arbeidsmarkt kan verdienen, dan heb je misschien recht op een inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT).
Klik hier om de voorwaarden te bekijken of een aanvraag in te dienen.
Aanvragen online indienen
Heel wat aanvragen bij de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid (FODSZ) kunnen online gebeuren wat minder administratie vergt. Op een vragenlijst van myhandicap.belgium.be kan je aanvinken welke tegemoetkomingen of maatregelen je wil aanvragen.
Klik hier om je aanvraag in te dienen.
Info over medicatie
Het merendeel van alle mensen met MS ervaart vermoeidheidsklachten. Heb je een aanval gehad, dan neem je best voldoende tijd om weer op krachten te komen. Het lijkt tegenstrijdig omdat je je niet fit voelt, maar door beweging geef je jouw lichaam meer weerstand. Beweeg daarom zoveel mogelijk om het te versterken, aangepaste yoga of stretching kunnen daarbij helpen. Bouw daarnaast ook regelmatig rustpauzen in. Het verbeteren van de conditie helpt bij het doorbreken van de negatieve spiraal waarbij je door de vermoeidheid alsmaar meer inactief wordt.
Cognitieve gedragstherapie helpt effectief om te leren vermoeidheid op de juiste wijze te interpreteren.
Indien jouw huisarts of specialist-geneesheer versterkende medicatie krijgt voorgeschreven, maar vind je het lastig om te kunnen onthouden welke medicatie je wanneer in een bepaalde hoeveelheid moet nemen, kan je gebruik maken van een handige app die je herinnert wanneer je die medicatie moet nemen. Klik hier voor meer informatie over de app.
Aanvraag hulpmiddelen
VAPH
Hulpmiddelen en aanpassingen kunnen je helpen om activiteiten waarbij je moeilijkheden ondervindt, uit te voeren: een hoog-laagbadzit om vlot in en uit het bad te komen, een beeldschermloep om tekst vergroot te lezen, een trilwekker om gewekt te worden, een aangepaste woning of auto, aanpassingen om de computer te gebruiken… Bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) kan je terecht voor hulpmiddelen en aanpassingen. Ook voor verplaatsingstechnieken, incontinentiemateriaal… kan je bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) terecht.
RIZIV
Bij het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) kan je ook terecht voor de gehele of gedeeltelijke terugbetaling (door jouw ziekenfonds) van een aantal hulpmiddelen indien je mobiliteit beperkt is geworden.
Klik hier voor meer info over deze mobiliteitshulpmiddelen.
Ziekenfonds
Sommige ziekenfondsen helpen hun leden in een zorgsituatie ook om comfortabel thuis te blijven wonen. Zij geven daarom een extra tegemoetkoming voor thuiszorghulpmiddelen.
- Klik hier om het ledenvoordeel van de Christelijke Mutualiteiten te raadplegen.
- Klik hier om het ledenvoordeel van De Voorzorg te raadplegen.
- Klik hier om het ledenvoordeel van het Onafhankelijk Ziekenfonds te raadplegen.
- Klik hier om het ledenvoordeel van de Liberale Mutualiteit te raadplegen.
- Klik hier om het ledenvoordeel van het Neutraal Ziekenfonds te raadplegen.
Zorgfinanciering VAPH
Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH)
Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH) is een beperkte, handicapspecifieke ondersteuning in de vorm van begeleiding, dagopvang of verblijf voor wie af en toe hulp nodig heeft.
Klik hier voor meer informatie over Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH).
Video over Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH)
Persoonsvolgende financiering (PVF)
Het persoonsvolgend budget (PVB) kan je aanvragen als het Basisondersteuningsbudget (BOB) van de Vlaamse Zorgkas of de ondersteuning vanuit Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH) onvoldoende is.
Klik hier voor meer informatie over het Basisondersteuningsbudget (BOB).
Persoonsvolgend budget (PVB) bij het VAPH
Indien je omwille van je lichamelijke klachten intensieve of frequente ondersteuning nodig hebt, kan je een persoonsvolgend budget (PVB) aanvragen bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).
Dit is een budget op maat waarmee je zorg en ondersteuning kan inkopen binnen jouw eigen netwerk, bij vrijwilligersorganisaties, individuele begeleiders, professionele begeleiders en bij door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) vergunde zorgaanbieders. Dit budget moet je wel aanvragen via een uitgebreide procedure om de zorgzwaarte en de hoogdringendheid in te schalen.
Klik hier om de procedure te raadplegen.
De aanvraag voor een PVB indienen
- Je kan zelf beslissen om de regie zelf in handen te nemen om deze aanvraag in te dienen.
Klik hier om meer informatie te bekomen. - Als je je niet laat ondersteunen door een derde, neem je best de handleiding van het ondersteuningsplan Persoonsvolgend Budget (OP PVB) grondig door.
Klik hier om de handleiding te raadplegen. - Wil je toch hulp dan kan je terecht bij een Dienst Ondersteuningsplan (DOP), of een dienst maatschappelijk werk (DMW) van je mutualiteit die je helpen om jouw ondersteuningsnood in kaart te brengen en te zoeken naar de meest geschikte ondersteuning.
Klik hier voor meer informatie over deze vraagverheldering. - Een bijstandsorganisatie is een neutrale organisatie die je kan helpen bij de opstart en het beheer van je Persoonsvolgend Budget (PVB) en de organisatie van je zorgondersteuning, via deskundig advies.
Klik hier voor meer informatie over de bijstandsorganisaties. - Je kan ook ondersteuning krijgen bij de maatschappelijk werker van jouw ziekenfonds of van MS-Liga Vlaanderen vzw.
Video over PVB
Inschaling zorgverzekering
Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden (vroegere Vlaamse Zorgverzekering)
Indien je omwille van aanhoudende gezondheidsproblemen veel zorg en hulp nodig hebt, is het mogelijk dat jouw ziekteverzekering (via de ziekenfonds) niet in alles tegemoetkomt. De Vlaamse Zorgkas kan je dan elke maand een budget geven zodat je toch de zorg die je nodig hebt, thuis of in een woonzorgcentrum kan organiseren via de Vlaamse Zorgverzekering. Je zal je zorgbehoefte moeten aantonen met een attest.
Klik hier voor meer informatie over de aanvraagprocedure.
Ouderen met een zorgnood
Ben je 65+er met een beperkt inkomen en gezondheidsklachten, dan kan je eveneens een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood aanvragen. Jouw beperking moet weliswaar erkend zijn door de overheid.
Klik hier voor meer informatie over de aanvraagprocedure.
Thuisverpleegkunde - kinésitherapeut
Chronische stress
Het leven met MS is vaak vol stress, onrust, negativisme en prikkels. Als persoon met MS sta je voortdurend onder druk. Om jezelf te bevrijden van die stress en ongemakken zet je je vaak nóg meer onder druk wat zorgt voor een vicieuze cirkel. Je bent onbewust bezig met wat er allemaal zou kunnen gebeuren en je hebt meestal weerstand ten opzicht van de onprettige ervaringen.
Daarom is het aangewezen om je aandacht te trainen door met een open en nieuwsgierige blik te kijken en te aanvaarden wat er hier en nu is. Je kan je daarbij openstellen voor welke gedachten je hebt, hoe je stemming is, wat je in je lichaam voelt. Het gevolg is dat er steeds meer ruimte ontstaat ten opzichte van die ervaringen en dat stress en ongemak op een natuurlijke manier kan beantwoord worden.
Mindfulnesstraining
Dit noemen we mindfulnesstraining waarbij je verschillende technieken om de fysieke en mentale vitaliteit te bevorderen, kan oefenen. Trainingen worden afgesloten met ademhalings- en ontspanningsoefeningen. Huiswerkoefeningen zijn ook onderdeel van de training. De positieve effecten op de algemene gezondheid en de kwaliteit van leven zijn wetenschappelijk aangetoond.
Klik op deze link om een mindfulnessbegeleider te vinden.
Gezinshulp
Hulp bij huishoudelijke taken
De diensten gezinszorg kunnen bepaalde taken in het huishouden geheel of gedeeltelijk overnemen als je te veel lichamelijke klachten hebt om die zelf uit te voeren. Afhankelijk van de situatie kunnen ze helpen met koken, de was, de strijk of de boodschappen. Ze staan in voor persoonlijke verzorging en morele ondersteuning.
Klik hier voor meer informatie over gezinszorg.
Gezinszorg aanvragen
Je kan deze zorg aanvragen bij diensten voor gezinszorg (en sommige Openbare Centra voor Maatschappelijk Werk (OCMW)).
Klik hier voor een overzicht van alle diensten.
De kostprijs is afhankelijk van het inkomen van jezelf of je gezin en van de gezinssamenstelling. Sommige ziekenfondsen helpen je bij de aanvraag en geven een tegemoetkoming.
Sociale dienst MS-Liga Vlaanderen
Nog niet het juiste antwoord gevonden op je vraag? Heb je hulp nodig?
Neem contact op met een maatschappelijk werker van MS-Liga Vlaanderen.